دیتابیس ( Database ) چیست و چه فعالیت مینماید؟
در صورتیکه در دنیای IT نووارد میباشید و می خواهید بدانید مقر داده ها داده یا این که دیتابیس ( Database ) چیست؟ پس می بایست با یک نمونه معمولی استارت کنیم. فکر کنید اتاقتان هیچ کمدی ندارد و شما مجبورید هربار دربین انبوهی از خرقههایتان خط مش بروید. خیر جامههایی که برای خارج رفتن میپوشید، مکان مشخصی داراست و خیر خرقههای راحتیتان! جامههای مجلسی و قانونی هم تحت سایری جامهها مدفون گردیدهاند.
درحال حاضر درصورتی که یک کمددیواری بیاورید، همگیی جامهها را مجموعهبندی نمایید و با نظم و ترتیب توی گنجه بچینید، دیگر میتوانید بهراحتی هر لباسی را که میخواهید پیدا فرمائید. دراینحالت درحالتی که جامههایتان را «داده» فرض فرمائید، کمددیواری خرقه میگردد مقر داده (Database)!
درصورتی که میخواهید راجع به مضمون مقر داده چیزهای بیشتر، ظریفخیس و علمیتری بدانید، پس ادامهی این نوشتهعلمی را از بخوانید. زیرا می خواهیم به لهجه بی آلایش، مقر داده را برایتان تعریف و تمجید کنیم و از موادتشکیل دهنده و کاربردهای مقر داده بگوییم. پس چنانچه برای سرک کشیدن به دنیای دادهها فراهماید، با ادامهی این نوشتهی علمی یار و همدم ما باشید.
تعریفوتمجید دیتابیس (مقر داده) به گویش تخصصی و محاوره ا
درحالتی که بخواهیم با لهجه تخصصی دیتابیس Database را تعریفوتمجید کنیم بایستی بگوییم:
«مقر داده تیمای از دادههای ذخیرهگردیده و اثبات میباشد که بهشکل یک سیستم، بر اساسی یک ساختار معلوم و به صورت صوری (با دستکم افزونگی) تعریف و تمجید گردیدهاست. یک سیستم در دست گرفتن متمرکز این موسسه را رئیس مینماید و ممکن میباشد یک یا این که یک سری مخاطب بهطور همزمان از این موسسهی اطلاعاتی به کار گیری نمایند.»
دست و پایتان را گم نکنید! قبول داریم که فهم و شعور این تعریفوتمجید ابداً فعالیت راحتی وجود ندارد. براین اساس ما با یک تعریف و تمجید بسیار معمولی به شما یاری میکنیم تا دیتابیس و محتویاتش را یکجا و شل قورت بدهید.
در یک تعریف و تمجید بی آلایش میاقتدار اظهار کرد:
«دیتابیس یا این که مقر داده یا این که به عبارتی خزانه داده ها، گروهای از دادههاست که در جدولهایی با ساختار منظم مجموعهبندی گردیدهاند. این جدولها کلیه با هم رابطه داراهستند، هرچند می توانند غیروابسته از یکدیگر هم کار نمایند.»
مقر داده تنها در دنیای IT کاربرد ندارد، ما روزمره بارها و بارها با خزانههای اطلاعاتی مختلفی سروکار داریم. به هیچ عنوانً چرا روش به دور برویم؟! همین لیست شماره تلفن موبایلتان خودش یکپا خزانه اطلاعاتی میباشد!
نمونههای تحت هم مثالهایی از خزانههای اطلاعاتی می باشند که دوروبرمان زیاد می بینیم:
بایگانی پوشهها
دسته داده ها علمآموزان یک مکتب یا این که دانشجو یان یک کالج
ذخیرهی داده ها مشتریهای یک سازمان
ذخیرهی گزارشهای فروش یک کمپانی
براین اساس میقدرت اظهار کرد هر سیستمی که حجمی از داده ها را بهشکل منظم و گروهبندیگردیده محافظت نماید یک دیتابیس محسوب میشود. خب برویم سراغ یک پرسش و پاسخ مهم!
چطور میاقتدار به اطلاعات دردسترس در مقر داده (دیتابیس) دسترسی پیدا کرد؟
به عبارتیطورکه گفتیم یک دیتابیس، بسته به وسعت داده ها از یکسری و یک سری جدول درست شده میباشد. هر جدول هم سطر و ردیفهایی دارااست. یعنی هر داده دقیقاً در یک مقام معلوم قرار میگیرد که در شکل نیاز میقدرت بهراحتی آن را پیدا کرد. به همین استدلال با امداد دیتابیس، دسترسی به داده ها بسیار بی آلایشخیس میگردد.
درواقع درین دنیایی که شب و روز اشکال و اقسام داده ها از راز و کولمان بالا میرود، به کارگیری از دیتابیسها به یک بایستگی تبدیل گردیدهاست، آن هم به دو عامل بسیار اصلی:
نظم و یکپارچگی داده ها
دسترسی سهل وآسان به داده ها
توصیه نوشتهیعلمی: معرفی بی نقص گونه های گویشهای اپ نویسی
در یک مقر داده (دیتابیس) با چه مفاهیمی سروکار داریم؟
شما با هر دیتابیسی که عمل فرمائید از معمولی تا غامض، با یکسری مفاهیم مشترک سروکار دارید. ما دراین بخش شمارا با مفاهیم اصلی دیتابیس Database آشنا می کنیم.
داده (Data): دادهها نمودی از مفاهیم، مفروضات، اتفاق ها و پدیدهها میباشند که از روش مشاهده یا این که پژوهش بهدست میایند.
داده ها (Information): داده ها درواقع به عبارتی مفهمومی میباشد که پس از پردازش بهشکل داده ذخیره می شوند.
موجودیت (Entity): موجودیت به عبارتی شخص، شی یا این که پدیدهای میباشد که دربارهاش داده ها تودهآوری شدهاست.
صفت خاصه (attribute): هر خصوصیتای که یک موجودیت را از موجودیت دیگر جداگانه نماید، یک صفت خاصه به حساب میآید.
اکنون کلیهی این مفاهیم تخصصی بدقلق را در یک نمونه معمولی حل میکنیم تا مثل یک جام شربت شیرین، آن را سربکشید.
خزانه داده ها یک دانش گاه را در حیث بگیرید. مفاهیم دیتابیس دراین سیستم، بهاین شکل میباشد:
موجودیت: دانشجو، معلم، درس
صفت خاصه: اسم، اسم خانوادگی، سال به دنیا آمدن، اسم درس، کد درس، تعداد واحد هر درس و …
داده: لغت ها و اعدادی کهاین داده ها را آرم می دهند.
داده ها: تصویباسم دانشجو ها، تعیین واحد و نمرات هر دانشجو
یک سری نوع دیتابیس وجود داراست؟
به لحاظ می رسد که بعداز این همگی نمونه و تعریف و تمجید وقتش رسیده که از دنیای ملموس اطرافمان وارد دنیای صفرویکها شویم و ببینیم دیتابیسها به چه زبانی سخن می زنند.
درحقیقت، دیتابیسها با استعمال از گویشهای مختلفی ساخت و ساز می گردند. طراحی سایت در مشهدرایا پارس این میانه لهجه SQL(Structured Query Language) از تمامی مشهورخیس و رایجخیس میباشد.
گویش SQL تنوع بسیار متعددی دارااست و به شما این قابلیت و امکان را میدهد تا اشکال دادهها را رئیس فرمائید. مثالهای پایین شناختهگردیدهترین اشکال مقر داده از نوع SQL می باشند.
Oracle: کمپانی اوراکل، در سال 1979 یک دیتابیس بلندمرتبه تجاری به اسم Oracle RDBMS تشکیل داد. این دیتابیس که به Oracle آوازه پیدا کرده، معمولاً در خزانهها و سازمانهای بلندمرتبه آیتم به کار گیری قرار میگیرد.
MySQL: MySQL یک سیستم رئیس داده بدون پول، معمولی و کاربردی میباشد که معمولاً برای ساخت سایت از آن استعمال می شود. این سیستم هم از سال 2008 در مشت کمپانی اوراکل قرار گرفته میباشد.
SQLite: SQLite یک سیستم رئیس دادهای میباشد که قابلیت تشکیل داد نرم افزار تلفن همراه و همینطور اینترنتوبسایتهای دینامیک را مهیا مینماید.
Microsoft SQL Server: سیستم SQL Server را کمپانی مایکروسافت پیاده سازی نموده است. این سیستم یک دیتابیس تجاری میباشد که ahrefs در سیستمهای بر پایه ی ویندوز از آن به کار گیری می گردد.
Sybase ASE: سیستم Sybase ASE را کمپانی SAP ارائه نموده است. دیتابیسی که در امر تشکیل داد نرم افزارهای والا خصوصاً نرم افزارهای تجاری و صنعتی کاربرد داراست.
Microsoft Access/ Excell: اکسل و اکسس هم از نرمافزارهای اسمآشنای کمپانی مایکروسافت میباشند که احتمالاً خیلیهایمان برای ذخیره و پردازش دادههایمان از این نرم افزارها به کار گیری کردهایم.
عالی میباشد بدانید که اشکال دیگری از مقرهای داده وجود دارااست که با به کار گیری از لهجه NoSQL ساخته و مدیر می گردند. Foundation DB، OrientDB، RavenDB و MongoDB از دارای شهرتترین مقر دادههای NoSQL میباشند. کمپانیهای بزرگی مثل گوگل، صورتبوک، آمازون، لینکدین، سورس فورژ و اوبونتو از این نوع مقر داده به کارگیری مینمایند. درین نوع دیتابیسها، به مکان به کار گیری از لهجه SQL، از لهجههای JSON و XML به کار گیری میگردد.
یک پرسش و پاسخ مهم: 1) سیستم مدیر داده دقیقاً چیست و چه عمل مینماید؟ سیستم مدیر داده یا این که Database Management system (DBMS)، در میان دیتابیس و مدیریت دیتابیس رابطه برقرار مینماید. درحقیقت DBMS از روش گویش SQL (یا این که هر لهجه دیگری) اوامر ما یحتاج را از مدیریت اخذ و در مقر داده اعمال مینماید.
2) مقر داده SQL و NoSQL چه فرقی با هم دارا هستند؟ مقرهای داده SQLبه استدلال به کارگیری از جدول (Table) برای دادههای ساختاریافته مطلوباند ولی برای دادههای حجیم و فارغ از ساختار (non- structured) کوشش ندارند. به همین عامل پس از SQL، تکنولوژی جدیدی بهاسم NoSQL روی عمل آمد تا این ایراد را رفع نماید.
اجزای اساسی دیتابیس چیست؟
هر دیتابیس Database از اجزای مختلفی ساخته شده میباشد. این اجزا بایستی در کنار هم قرار بگیرند تا یک مقر به صدق عمل نماید. درپی این اجزا را یکیاز یکی از رسیدگی می کنیم.
طاقت فرساافزار: طاقت فرساافزارها از عنصرها پردازشی به اکانت می آیند. هر خزانه اطلاعاتی بسته به نیازش ممکن میباشد از مشقت بارافزارهای متفاوتی به کارگیری نماید؛ به عنوان مثال مشقت بارافزارهای ذخیرهسازی داده، مشقت بارافزارهای ارتباطی، طاقت فرساافزارهای جانبی و …
اپ: قابل انعطافافزارها به استفاده کننده این قابلیت را می دهند تا با دیتابیس رابطه برقرار نماید؛ صحیح مثل یک پل ارتباطی. سیستمدلیل، قابل انعطافافزارهای ارتباطی کانال، اپلیکیشن رئیس دیتابیس و نرم افزارها درین مجموعه قرار میگیرند.
مخاطب: یوزرها اشخاصی می باشند که به نحوههای مختلفی با دیتابیس رابطه دارا هستند
– نرم افزارنویسها (DBP): کسانی که ساختار دیتابیس را پیاده سازی مینمایند.
– طراحان دیتابیس (DBD): اشخاصی که به یاری لهجههای متعدد مثلا SQL دیتابیسها را می سازند.
– رئیس مقر داده (DBA): اشخاصی که تخصصشان، «علم مدیر داده ها» میباشد و دیتابیس را رئیس مینمایند.
– یوزرها پایانی (End users): عده ای که از دادهها استعمال مینمایند.
سفارش نوشتهی علمی: وردپرس، طراحی وب فارغ از اپلیکیشن نویسی
با یز و درشت سیستم مقر داده (Database) آشنا گردید
سیستم مقر داده مثل هر سیستم دیگری سلسله مراتبی دارااست. در صورتیکه می خواهید به خیر و خوبی با اجزای یک مقر داده آشنا گردید پس عالی میباشد با سطح های متفاوت این سلسله هم آشنا گردید.
بیت: به کوچکترین واحد خاطر (Memory) بیت میگویند. بایستی بدانید عظمت دیتابیسها روی همین بیتهای خرد سازه گردیدهاست.
بایت: هر 8 بیت، یک بایت را ساختوساز مینمایند. هر بایت هم نماددهندهی یک کاراکتر میباشد.
کاراکتر: کاراکتر یا این که نویسه، اولی واحد منطقی داده میباشد که بشر می تواند آن را فهم نماید. عدد، سخن یا این که هر آرم قراردادیای میتواند یک کاراکتر به اکانت بیاید.
فیلد: فیلد یا این که میدان، یک آیتم از داده ها شخص، شی یا این که یک پدیده میباشد.
رکورد: رکورد یا این که سوابقی اطلاعاتی، از ادغام چندین فیلد بهوجود می آید. تفصیل اطلاعاتی در زمینه ی فروش مال یا این که ویژگی ها مشتری و یا این که خصوصیات یک متاع همه مثالهایی از یک سوابقی اطلاعاتی (رکورد) به اکانت می آیند.
فولدر: تیم رکوردهای مربوط به هم یک پوشه یا این که پرونده را صورت میدهند.
جدول: جدولها مهمترین سطح یک دیتابیس محسوب می گردند. هر جدول سطر و ردیفهایی داراست که در دادهها در آن ذخیرهسازی، تیمبندی و ساماندهی می گردند.
مقر داده ها: در پایان، تیمی جدولها در کنار هم خزانه اطلاعاتی یا این که دیتابیس را صورت می دهند.
کاربرد دیتابیس چیست؟
دیتابیسها چه کارهایی که نمیکنند!
قطعاً تا الان خودتان متوجه گردیدهاید که کاربرد دیتابیس چیست؟
در واقع میگردد اظهار کرد دیتابیسها بر مبنای چهار اصل فعالیت مینماید:
اخذ
ذخیره
کاوش
گزارشدهی
به همین عامل دیتابیسها در موردهای گوناگون کاربردهای متنوعی داراهستند، ازجمله:
ا گونه های ترکنشهای خزانهداری
رزرو و مجالبندی پرواز خطوط هوایی
تصویباسم دانشجو ها، تعیین واحد و تصویب نمره در دانشکده و مرکزها آموزشی
تصویب داده ها مشتریها، تولیدها و فاکتورهای دادوستد
تصویب و به حساب آوردنی دستمزد پرسنل بهیار کسورات مالیاتی در کمپانیها وسازمانهای گوناگون
علاوهبر خدمتهای متعدد، دیتایسها در تارنماها و قابل انعطافافزارها هم کاربرد دارا هستند، مثلا:
تارنما آمازون دارنده یک مقر دادهی تعالی از داده ها کتابهاست.
برنامه تپسی، دارنده دیتابیسی از داده ها رانندههاست.
وب سایت آپارات، دیتابیسی کلان از پوشههای ویدیویی دارااست.